Hoe werkt de onbalansmarkt voor energieprijzen?

Als je een dynamisch contract hebt bij een energieleverancier, kom je voor het eerst in aanraking met termen als ‘day ahead-markt’ en ‘onbalansmarkt’. Met name de laatste term is erg belangrijk. Want het gaat bij dit soort markten om de inkoop van energie. Als er sprake is van een onbalans op de markt, kan dit leiden tot negatieve energieprijzen. Maar je kunt er als consument ook je voordeel uithalen. Zeker als je een thuisbatterij hebt om stroom in op te slaan.

Waardoor ontstaat een onbalansmarkt?

Een onbalansmarkt ontstaat door de inkoop van energie door energieleveranciers. De energieleveranciers kopen deze energie in op basis van het verwachte verbruik van klanten. Maar blijkt dat de energieleverancier veel meer energie heeft ingekocht dan nodig is? Dan ontstaat er een onbalans op de markt. Deze onbalans kan door allerlei factoren veroorzaakt worden. Denk bijvoorbeeld aan een warmere week dan van tevoren gedacht, waardoor huishoudens minder snel hun woning (elektrisch) verwarmen. Het is niet erg als duizend van de miljoenen consumenten minder stroom verbruiken dan verwacht. Maar als er flink meer kilowattuur is ingekocht dan nodig, leidt dit wel tot onbalans op de markt.

Dit betekent dat de energieleverancier te veel stroom heeft ingekocht. Dat terwijl de energie wel op het stroomnet moet worden weggezet. De stroom gaat niet naar de huishoudens, maar blijft een plek op het stroomnet bezet houden. Het gevolg is netcongestie. Er is dan meer stroom op het stroomnet, dan het stroomnet aankomt. Gelukkig kun je daar als consument ook van profiteren.

Prijzen van onbalansmarkt kunnen flink schommelen

Door de onbalansmarkt, kunnen de prijzen flink gaan schommelen. Of de prijzen negatief worden, is afhankelijk van vraag en aanbod op de markt. Stel je voor: het is een koude winteravond en veel huishoudens gaan energie gebruiken. Dat terwijl de energieleverancier juist erg weinig energie heeft ingekocht. De prijzen gaan dan omhoog, waardoor energie evel duurder wordt. Maar is er maar weinig energieverbruik en heeft de energieleverancier veel energie ingekocht? Dan kan dit leiden tot lage prijzen of zelfs negatieve energieprijzen. De prijsschommelingen worden vooral veroorzaakt doordat het in balans houden van het stroomnet kosten met zich meebrengt.

Profiteren van de onbalansmarkt met een thuisbatterij

Als consument kun je profiteren van de onbalansmarkt. Het is voor energieleveranciers namelijk erg belangrijk dat ze zo snel mogelijk weer van het te veel ingekochte stroom af kunnen komen. De leverancier biedt hun ingekochte stroom aan op de onbalansmarkt. Door het overschot op te kopen, is het mogelijk om het stroomnet weer in balans te brengen. Dit gebeurt lang niet altijd. Er ontstaat dan een groot risico op netcongestie; er is meer stroom ingekocht dan het stroomnet aan kan. Dit leidt vaak tot veel aanbod van overtollig stroom en weinig vraag naar stroom op de markt.

Dit is het moment waar je als consument het meest kunt profiteren. Tenminste, als je een thuisbatterij hebt aangeschaft. Want als je meehelpt om het stroomnet weer in balans te brengen, krijg je daarvoor betaald. Toen er nog geen thuisbatterijen voor het grote publiek beschikbaar waren, kon je zelf niet meehelpen om de onbalansmarkt weer in balans te brengen.

Tegenwoordig is dat andersom. Je kunt juist helpen om netcongestie te bestrijden, door een beetje energie van het overvolle stroomnet af te nemen en in je eigen thuisbatterij op te slaan. Je kunt de energie zelfs weer verkopen op momenten dat er een energietekort dreigt te ontstaan. Daardoor kun je winst maken, want de stroomprijzen op de onbalansmarkt kunnen behoorlijk schommelen. Door gebruik te maken van een slimme thuisbatterij, kan deze het overschot opslaan wanneer het goedkoop is. De batterij verkoopt dan weer door als de prijzen stijgen. Zo kun je gemakkelijk honderden euro’s winst maken. De aanschaf van een slimme thuisbatterij is dus niet alleen goed voor milieu, maar kan ook helpen om rendement te behalen. Daarmee is de aanschaf ervan doorgaans een goede keuze.